Stowarzyszenie Okolica jest stowarzyszeniem wywodzącym się z terenów okalających las turczyński, zlokalizowany na obrzeżach miasta Białegostoku – osiedla Nowe Miasto, Kleosina i Turczyna. Prowadzi kontrolę społeczną działań miasta Białystok, a czasem także działania blokujące najbardziej kontrowersyjne i niekorzystne dla środowiska i mieszkańców decyzje.

Stowarzyszenie chciało ocalić przed wycinką szpaler prawie 100-letnich żywotników zachodnich rosnących w Alei Zakochanych w Parku Planty w Białymstoku, spełniających parametry drzew pomnikowych, przeznaczonych w projekcie rewaloryzacji Parku Planty do usunięcia. Wykonanie ekspertyzy dendrologicznej było częścią tych działań – dzięki wsparciu z Funduszu Obywatelskiego wykonana została specjalistyczna ekspertyza stanu żywotników i sposobów ich pielęgnacji. Miasto odrzuciło wniosek o uznanie w/w żywotników za pomniki przyrody na podstawie ekspertyzy wykonanej na jego zamówienie. Zamówiona przez Stowarzyszenie Okolica ekspertyza podważyła wyniki ekspertyzy Miasta. Potwierdziła, że drzewa są w dobrym stanie i jak najbardziej trzeba je zachować. Ekspertyzę wykorzystano w odwołaniu do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, od pozwolenia na wycinkę wydanego przez Miejskiego Konserwatora Zabytków. Dołączono ją również do wniosku o wstrzymanie pozwolenia na usunięcie siedlisk i zniszczenie gniazd do RDOŚ w Białymstoku.

Uczestnikami tej inicjatywy były organizacje pozarządowe i mieszkańcy Białegostoku, którzy niestety walkę o żywotniki przegrali. Miasto zastosowało w tej sprawie prawniczy wybieg – rozpatrzyło wniosek o uznanie za stronę w postępowaniu o zezwolenie na usunięcie drzew (złożony w terminie) po wydaniu zezwolenia na wycinkę (negatywnie).

MKiDN nakazało powtórzenie postępowania o uznaniu za stronę ale po kolejnej odmowie Miasta stwierdziło niedopuszczalność odwołania, ponieważ nie byliśmy stroną w postępowaniu – mówią członkinie Stowarzyszenia. – Stwarza to niebezpieczny precedens w działaniach miasta, tym bardziej, że niestety był skuteczny. Może uniemożliwić zagwarantowany prawem udział społeczeństwa w sprawach dla niego ważnych. Zamierzamy zainteresować tą sprawą Rzecznika Praw Obywatelskich. Jak bardzo zdeterminowane były władze miasta, może świadczyć fakt, że po złożeniu wniosku o zgodę na zniszczenie siedlisk i gniazd występujących na żywotnikach, w postępowaniu w którym RDOŚ uznał nas za stronę, wymogło nadanie tej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności (prośby o jego nadanie nie ma we wniosku). Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności uniemożliwiło nam odwołanie się od tej decyzji, a mieliśmy do tego podstawy ponieważ inwentaryzacja ornitologiczna zawierała błędy (pominięte gniazda gatunków chronionych). Żywotniki wycięto 7 stycznia 2025 r. Nie zdążyliśmy nawet odebrać decyzji RDOŚ. Odwołaliśmy się od decyzji RDOŚ w Białymstoku do GDOŚ, nie mamy jeszcze odpowiedzi.

Przekazaliśmy wsparcie w wysokości 5 000 zł.