Nagroda Obywatelska im. Henryka Wujca
Radosław Baszuk laureatem Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca
Mecenas Radosław Baszuk został laureatem Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca, przyznanej po raz trzeci przez organizacje walczące o prawa człowieka i działające na rzecz społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, jako wyraz ich wdzięczności za szczególne wsparcie.
Radosław Baszuk jest wspólnikiem w Kancelarii Baszuk Czernicka Baszuk Adwokacka Spółka Partnerska. W 2024 roku został laureatem nagrody Prawnik Pro Bono. Specjalizuje się w prawie karnym. Prowadzi blog „Radek Baszuk. Tak to widzę”. Jest byłym sędzią dyscyplinarnym Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie i Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury.
„Radosław Baszuk prowadzi i w pięknym stylu wygrywa sprawy tych działaczek i działaczy społeczeństwa obywatelskiego, którzy są za swoje czyny represjonowani przez władzę. Od ObyPomocy Obywateli RP, przez tęczową Maryjkę, która nie obraża, po niosących pomoc humanitarną na pograniczu polsko-białoruskim. Niebawem rozpocznie się proces Piątki takich pomagających. Obrońcy praw człowieka potrzebują takich obrońców, jak mecenas Baszuk, którzy o nich nie zapominają, niezależnie od tego, kto w danym momencie sprawuje władzę. I za to jesteśmy szczerze i głęboko wdzięczni” – uzasadnia Prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka Maciej Nowicki.
Anna Błaszczak-Banasiak, dyrektorka Amnesty International w Polsce mówiła: „Niezależnie od tego, kto rządzi Polską, obrońcy praw człowieka potrzebują wsparcia. Czasami jest to po prostu pocieszenie, czasami wsparcie finansowe, czasami mądra rada. A czasami bezkompromisowa i skuteczna obrona przed sądem. Tegoroczny laureat był z nami praktycznie wszędzie. Po ulicznych protestach skutecznie udowadniał w sądzie, że prawo do oporu jest fundamentalnym prawem człowieka. Doszedł do sądu najwyższego ukazując, że tęcza nie obraża a dziś broni tych, którzy na granicy polsko-białoruskiej bronią granic praw człowieka. Gdyby nie ten facet pewnie wielu z nas występowałoby dziś w mediach z nazwiskiem skróconym do jednej litery.”
Nagroda Obywatelska im. Henryka Wujca to wyróżnienie dla tych, którzy wspierają obrończynie i obrońców praw człowieka. Stanowi docenienie odwagi i wsparcia ze strony wyjątkowych dziennikarzy i dziennikarek, urzędniczek i urzędników, prawników i prawniczek, przedsiębiorców i przedsiębiorczyń oraz innych osób i instytucji/organizacji społecznych/grup nieformalnych z Polski i zagranicy, których nadzwyczajna pracowitość, osobisty wkład i zaangażowanie wsparły wysiłki społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w wyjątkowo trudnych sytuacjach.
Nagroda Obywatelska im. Henryka Wujca jest przyznawana cyklicznie przez organizacje walczące o prawa człowieka i wspierające rozwój społeczeństwa obywatelskiego podczas festiwalu WATCH DOCS i obchodów Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka.
Patronem nagrody jest opozycjonista i działacz społeczny, Henryk Wujec. Jej organizatorem jest Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców, który działa w ramach Fundacji dla Polski.
W skład Kapituły Nagrody Obywatelskiej wchodzą przedstawiciele i przedstawicielki Amnesty International, Funduszu Obywatelskiego im. Ludwiki i Henryka Wujców, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych oraz Stowarzyszenia wspierającego Inicjatywę „Nasz Rzecznik”.
Laureat(k)ami Nagrody Obywatelskiej są dr Hanna Machińska (2022 r.), Ewa Kulik-Bielińska (2023 r.) i mec. Radosław Baszuk (2024 r.).
Kto może zgłosić kandydata lub kandydatkę do Nagrody Obywatelskiej?
Do zgłaszania kandydatów i kandydatek zapraszamy wszystkich zainteresowanych, w szczególności osoby i organizacje społeczne działające na rzecz praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego.
Regulamin Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca
dla tych, którzy w wyjątkowy sposób wspierają osoby działające na rzecz praw człowieka
Nagroda przyznawana jest przez organizacje praw człowieka tym, którzy w swojej codziennej pracy pomagają osobom, grupom i organizacjom wspierającym ludzi, których prawa są łamane, lub w inny sposób działającym na rzecz dobra wspólnego.
Stanowi docenienie odwagi i wsparcia ze strony wyjątkowych dziennikarzy i dziennikarek, urzędniczek i urzędników, prawników i prawniczek, przedsiębiorców i przedsiębiorczyń oraz innych osób i instytucji/organizacji społecznych/grup nieformalnych z Polski i zagranicy (dalej zwanych jako kandydaci/kandydatki/laureaci/laureatki), których nadzwyczajna pracowitość, osobisty wkład i zaangażowanie wsparły wysiłki społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w wyjątkowo trudnych sytuacjach.
I. Zasady podstawowe
- Organizatorem Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca (Nagrody) jest Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców (Fundusz Obywatelski), który działa w ramach Fundacji dla Polski.
- Nagroda ma charakter niefinansowy. Stanowi wyraz wdzięczności i docenienia działalności laureata/laureatki.
- Nagroda jest przyznawana przez Kapitułę, składającą się z przedstawicieli lub przedstawicielek organizacji działających na rzecz praw człowieka i wspierania społeczeństwa obywatelskiego.
- Nagroda przyznawana jest dorocznie z okazji Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka (10 grudnia) i wręczana podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego WATCH DOCS, organizowanego przez Helsińską Fundację Praw Człowieka.
- Informacje o kolejnych edycjach Nagrody, terminie i sposobie przyjmowania zgłoszeń są ogłaszane na stronie Organizatora: www.funduszobywatelski.pl oraz na stronach internetowych Festiwalu Praw Człowieka WATCH DOCS, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, Inicjatywy “Nasz Rzecznik” oraz Stowarzyszenia Amnesty International Polska.
II. Zgłaszanie kandydatów/kandydatek
- Kandydatów/kandydatki do Nagrody mogą zgłaszać wszyscy zainteresowani, w szczególności osoby i organizacje społeczne działające na rzecz praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego.
- Kandydatury zgłasza się na formularzu zgłoszeniowym dostępnym na stronie www Organizatora.
- Zgłoszenia przyjmowane są w języku polskim.
- Organizator nie przewiduje możliwości przyjmowania samonominacji.
- Odrzuceniu podlegają zgłoszenia:
1) kandydatów/kandydatek, którzy byli laureatami/laureatkami poprzednich edycji Nagrody;
2) kandydatów/kandydatek, którzy zasiadają we władzach organizacji delegujących swoich przedstawicieli do Kapituły w okresie od ogłoszenia kolejnej edycji Nagrody do dnia ogłoszenia laureata/laureatki,
3) organizacji, delegujących swoich przedstawicieli do Kapituły,
4) nieczytelne, niekompletne lub zawierające nieprawdziwe dane, przesłane w innej formie niż określona w ogłoszeniu o Nagrodzie; jeśli nie zostały poprawione lub uzupełnione pomimo wezwania Organizatora;
5) przesłane po terminie nadsyłania zgłoszeń, określonym w ogłoszeniu zamieszczonym na stronie Organizatora,
6) w których osoba zgłaszająca nie udzieliła zgody na przetwarzanie swoich danych osobowych,
7) wycofane przez zgłaszających lub co do których kandydat/kandydatka zażądali usunięcia ich z grona kandydatów/kandydatek,
6. Przez władze organizacji delegujących przedstawicieli do Kapituły rozumie się członków organów zarządzających oraz kontrolno-nadzorczych, a także członków/członkinie Kapituły i Komitetu Społecznego na rzecz Funduszu Obywatelskiego.
III. Zasady przyznawania Nagrody
- Nagrodę przyznaje Kapituła, w skład której wchodzą przedstawicielki i przedstawiciele, w liczbie po 1 osobie na organizację:
- Amnesty International Polska,
- Fundacji dla Polski, w ramach której działa Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców,
- Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka – organizatora Międzynarodowego Festiwalu Filmowego WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie,
- Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych,
- Stowarzyszenia wspierającego Inicjatywę „Nasz Rzecznik”.
2. Organizator powołuje na czas nieokreślony członków i członkinie Kapituły wskazanych/wskazane przez organizacje wymienione powyżej. Organizator jest związany wyborem osoby wskazanej przez organizacje tworzące skład Kapituły.
3. Kapituła może zaprosić do swojego składu kolejne organizacje działające na rzecz praw człowieka.
4. Członkostwo w Kapitule ustaje z chwilą: złożenia przez członka/członkinię Kapituły pisemnej rezygnacji, wskazania przez organizację wymienioną w pkt 1. nowej osoby, śmierci członka/członkini Kapituły.
5. Obsługę organizacyjną prac Kapituły zapewnia Organizator, który zwołuje posiedzenie Kapituły i przeprowadza wstępną ocenę zgłoszeń pod względem formalnym.
6. Podczas posiedzenia Kapituły wybierany/a jest przewodniczący/przewodnicząca, który/a kieruje jej obradami.
7. Wybór laureata/laureatki spośród wszystkich osób i podmiotów, zgłoszonych do Nagrody i inne decyzje podejmowane są przez Kapitułę w drodze konsensusu.
8. Kapituła zastrzega sobie prawo do zawieszenia kolejnych edycji lub nieprzyznania Nagrody w danym roku.
9. Od decyzji Kapituły nie przysługuje odwołanie.
IV. Informacje ogólne, RODO
- Kontakt w sprawie nagrody: Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców, nagrodaobywatelska@funduszobywatelski.pl, tel. 881 601 700.
- Administratorem danych osobowych przetwarzanych w ramach Nagrody jest Fundacja dla Polski z siedzibą przy ul. Szpitalnej 5/3, 00-031 Warszawa, w ramach której działa Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców.
- Dane osobowe przetwarzane będą dla celów organizacji Nagrody, zebrania zgłoszeń, przeprowadzenia ich oceny i wyboru laureata/laureatki, zgodnie z zasadą minimalizacji danych.
- Podstawą przetwarzania danych osoby zgłaszającej jest jej dobrowolna zgoda, wyrażona poprzez dostarczenie formularza zgłoszeniowego do Nagrody. Podstawą przetwarzania danych kandydata/kandydatki jest niezbędność realizacji celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez Organizatora.
- Zgoda może być wycofana w każdym czasie, co nie wpływa na legalność przetwarzania danych do tego momentu.
- Oprócz tego osobom zgłaszającym i kandydatom/kandydatkom przysługuje prawo do żądania dostępu do swoich danych, sprostowania, uzupełnienia, usunięcia, ograniczenia przetwarzania i przenoszenia, wniesienia sprzeciwu (w przypadku przetwarzania na podstawie prawnie usprawiedliwionego interesu Administratora).
- Więcej informacji na temat zasad przetwarzania danych osobowych przez Fundację można uzyskać na stronie www.funduszobywatelski.pl/polityka-prywatnosci/
Laureatki Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca
EWA KULIK-BIELIŃSKA, dyrektorka Fundacji Batorego, została w 2023 roku laureatką Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca, przyznanej po raz drugi przez organizacje walczące o prawa człowieka i działające na rzecz społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, jako ich wyraz wdzięczności za szczególne wsparcie.
– Ewa Kulik-Bielińska jest rzeczniczką i obrończynią organizacji społecznych w Polsce i Europie, działa na rzecz dobrego prawa dla działalności społecznej i obywatelskiej, wspiera organizacje tworząc programy finansujące ich działania, a także angażuje się w inicjatywy i kampanie na rzecz demokracji, wolnych mediów i dobra wspólnego – mówiła Karolina Dreszer-Smalec, prezeska OFOP.
– Prawa człowieka w Polsce wciąż są łamane. Ewa Kulik-Bielińska jak nikt inny zna środowisko, radości i bolączki ruchów i organizacji obywatelskich. Od lat dba, aby aktywistki i aktywiści nie byli osamotnieni i mogli walczyć o nasze prawa – powiedziała Julia Brykczyńska, dyrektorka Funduszu Obywatelskiego.
– Ewa Kulik-Bielińska wspiera współpracę organizacji społecznych w konkretnych ważnych sprawach i broni swobody ich działania w czasach kryzysu praworządności. Zawsze kieruje się interesem publicznym, a nie partykularnymi sympatiami. Jest żywym symbolem polskiego społeczeństwa obywatelskiego, które ma w niej mądrą opiekunkę – mówił Maciej Nowicki, Prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
– Wybory parlamentarne były najważniejszym wydarzeniem 2023 roku, a Ewa Kulik-Bielińska była wówczas z obrońcami i obrończyniami praw kobiet. Swoim zaangażowaniem w inicjatywach mobilizacyjnych i profrekwencyjnych wsparła zwycięstwo społeczeństwa obywatelskiego – podkreśliła Anna Błaszczak-Banasiak, dyrektorka Amnesty International Polska.
– Przyznanie mi tej nagrody odbieram jak docenienie roli tych osób i instytucji, dla których jest oczywistym, że obrończynie i obrońcy praw człowieka, aby móc nieść pomoc ludziom pozbawianym praw i godności, również potrzebują pomocy. Zarówno tej wymiernej, w postaci środków materialnych , jak i pomocy emocjonalnej, psychologicznej, politycznej i moralnej. Potrzebują naszej solidarności, troski, życzliwości i wsparcia – powiedziała Ewa Kulik-Bielińska.
fot. Jan Brykczyński
Laureatką pierwszej Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca w grudniu 2022 roku została dr HANNA MACHIŃSKA, prawniczka i działaczka społeczna z bogatym dorobkiem w zakresie wdrażania europejskich standardów prawnych do prawa polskiego, w tym w dziedzinie ochrony praw człowieka i prawa antydyskryminacyjnego, zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich w latach 2017-2022.
– Rzeczniczka Praw Obywatelskich, która nie tylko stoi na straży praw osób znajdujących się w najtrudniejszych sytuacjach, ale też jak nikt inny pomaga tym, którzy starają się im pomagać. Służyła działaczkom i działaczom radą w najtrudniejszych, najbardziej kryzysowych sytuacjach. Wypowiadała się publicznie jednoznacznie stając po stronie prawa, po stronie praw człowieka i po stronie elementarnej ludzkiej przyzwoitości. (…) Zawsze była dla nas, zawsze była z nami. Dzięki niej, nie byliśmy sami – podały organizacje społeczne w uzasadnieniu przyznania Nagrody.
– Nagroda Obywatelska im. Henryka Wujca to nagroda dla pomagających pomagającym, dla osób i instytucji, które wykazały się odwagą, empatią i wyjątkowym osobistym zaangażowaniem we wsparcie obrońców praw człowieka w Polsce. W czasie pełnym wyzwań dla aktywistek i aktywistów oraz organizacji społecznych – dr Hanna Machińska zawsze była tam, gdzie powinna być. Stała i stoi mocno na straży wartości, o które upominał się patron Nagrody Obywatelskiej i patron Funduszu Obywatelskiego – Henryk Wujec. Od długiego czasu organizacje nosiły się z myślą ustanowienia takiej nagrody a chęć podziękowania Pani dr Hannie Machińskiej już od dawna była bezpośrednią inspiracją do jej utworzenia. Dziękujemy Laureatce za jej ogromną wrażliwość na los drugiego człowieka oraz odwagę wspierania aktywistów, działaczy, organizacji pozarządowych – niezmiennie potrzebujemy jej mądrej obecności – powiedziała Julia Brykczyńska, dyrektorka Funduszu Obywatelskiego.
Kapituła Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca
Anna Błaszczak-Banasiak
Dyrektorka Amnesty International Polska, adwokatka, aktywistka, specjalistka w zakresie prawa antydyskryminacyjnego. Zaangażowana w działania na rzecz praw człowieka od blisko 20 lat. Pracowała w Parlamencie Europejskim, a wcześniej przez niemal 14 lat w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, w którym pełniła m.in. funkcję dyrektorki Zespołu ds. Równego Traktowania.
Karolina Dreszer-Smalec
Prezeska Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych oraz wiceprzewodnicząca sieci organizacji pozarządowych European Civic Forum ds. współpracy europejskich federacji organizacji pozarządowych. Członkini Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w kadencji 2015-2020, a w latach 2018 – 2020 wiceprzewodnicząca Grupy Praw Podstawowych i Praworządności EKES. Obecnie zastępczyni członka EKES. Członkini zarządu Fundacji na rzecz Collegium Polonicum w Słubicach.
Maciej Nowicki
Prezes Zarządu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Prawnik, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Z Helsińską Fundacją Praw Człowieka związany od 1998 roku. Współtwórca i do 2021 r. Dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Filmowego WATCH DOCS Prawa Człowieka w Filmie oraz europejskiej platformy współpracy dokumentalistów z obrońcami praw człowieka FUTURE DOCS. Zajmuje się m.in. kryzysem praworządności w Polsce.
Katarzyna Batko-Tołuć
Dyrektorka Zarządzająca w Fundacji dla Polski wspierającej demokrację i aktywność obywatelską za pośrednictwem Funduszu Obywatelskiego im. Ludwiki i Henryka Wujców. Społecznie zaangażowana jest w budowanie oddolnego ruchu społecznego nakierowanego na przejrzystość rządzenia i budowanie poczucia odpowiedzialności decydentów, skupionego przy Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska.
Anna Duniewicz
Z wykształcenia anglistka, z powołania społeczniczka. Koordynatorka Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, koalicji blisko 150 organizacji społecznych współpracującej z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich w różnych obszarach praw człowieka. Stypendystka europejskiego programu Changemakers for Democracy. Założycielka i przewodnicząca Stowarzyszenia wspierającego Inicjatywę „Nasz Rzecznik”. Kampanierka na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami i ich bliskich. Założycielka Inicjatywy obywatelskiej „Chcemy całego życia!”
Henryk Wujec (1940-2020), fizyk, działacz opozycji demokratycznej, polityk i działacz społeczny, współorganizator akcji pomocy dla represjonowanych robotników Ursusa i Radomia, współpracownik Komitetu Obrony Robotników, członek Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”, współzałożyciel Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, członek władz NSZZ „Solidarność”, w latach osiemdziesiątych więzień polityczny, uczestnik obrad Okrągłego Stołu, poseł na Sejm w latach 1989-2001, wiceminister rolnictwa w rządzie Jerzego Buzka, doradca ds. społecznych Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, przewodniczący Forum Polsko-Ukraińskiego, członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej i Rady Fundacji Auschwitz-Birkenau, realizator Programu Rozwoju Produktów Regionalnych i Lokalnych w Fundacji dla Polski; współzałożyciel i prezes Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego, przewodniczący Stałej Konferencji Ekonomii Społecznej, tutor w Szkole Liderów.
Człowiek niezwykłej wrażliwości, pracowitości i odwagi. Orędownik i praktyk dialogu. Był i pozostaje inspiracją i wzorem dla kilku pokoleń ludzi, zaangażowanych w sprawy publiczne w Polsce.