Fundacja Zielone Kujawy obserwuje, jak zarządzana jest zieleń miejska w Toruniu. Uczestniczy w debacie, która się na ten temat toczy, niejednokrotnie wyrażając swoje stanowisko podczas spotkań z urzędnikami, którzy przyznają, że problem niedostatecznej ochrony przyrody podczas inwestycji istnieje i są jego świadomi. W ostatnich latach w Toruniu dokonuje się wielu inwestycji. Są one głównie związane z przebudowami dróg. Niestety Fundacja Zielone Kujawy zauważa, że podczas prac nie dość, że dużo drzew jest wycinanych, to te które zostają, są niszczone. Jest to dalekie od zasady zrównoważanego rozwoju oraz Planu Adaptacji Miasta Torunia do Zmian Klimatu.

Zieleń w miastach pełni funkcję infrastruktury krytycznej, na równi z zaopatrzeniem w wodę lub prąd. Drzewa pozytywnie oddziaływają na otoczenie świadcząc usługi ekosystemowe, m.in. poprzez poprawę jakości powietrza, redukcję efektu miejskiej wyspy ciepła, magazynowanie wody opadowej, regulację lokalnego klimatu, są siedliskiem dla wielu organizmów. Drzewa miejskie świadczą również usługi kulturowe oraz korzystnie wpływają na zdrowie fizyczne i psychiczne mieszkańców miast. Postępujące presja inwestycyjna, rozwój urbanizacji i intensyfikacja budownictwa powodują kurczenie się obszarów zielonych w miastach. Skalę problemu potęguje fakt, że tereny zurbanizowane stają się przestrzenią wyjątkowo trudną dla odpowiedniego wzrostu drzew – mówi Paulina Warachim, prezeska zarządu Fundacji Zielone Kujawy.

Inicjatywa Udatność nasadzeń w pasach zieleni przydrożnej w Ciechocinku (2024)

W ramach inicjatywy Fundacja Zielone Kujawy działała na rzecz zmiany w systemie zarządzania zielenią miejską, ochrony drzew podczas prowadzenia inwestycji, sprzeciwia się zbyt pochopnym wycinkom, prowadzi działania edukacyjne.

– W narracji samorządów pojawia się argumentacja, że szkody związane ze znikaniem dojrzałych drzew w miastach można zniwelować poprzez nasadzenia nowych. Tymczasem z naszych obserwacji wynika, że nowe nasadzenia przyjmują się w zbyt małej ilości, aby faktycznie móc mówić o kompensacji. drzew, potrzebna jest informacja o udatności nasadzeń, poparta analizą jakości materiału, sposobie wykonania nasadzeń, pielęgnacji. Informacja ta wskaże też koszty, jakie ponosi gmina na zakup, sadzenie i pielęgnację nowych drzew oraz pozwoli na określenie strat finansowych, związanych z nieprzyjmowaniem się drzew – tłumaczy Paulina Warachim.

Fundacja postanowiła sprawdzić, jak mają się nowo nasadzone drzewa przyuliczne w Ciechocinku. Zebrała dane dotyczące kosztów zakupu młodych drzew, materiału szkółkarskiego, podmiotów odpowiedzialnych za ich sadzenie oraz zleconym pracom pielęgnacyjnym.
W wyniku monitoringu zebrała następujące dane:
– w latach 2021-2023 zakupiono i posadzono 144 drzew,
– koszt zakupu i posadzenia drzew wynosił łącznie 75 658,42 zł, co daje średni 525,40 zł za jedno drzewo,
– udatność nasadzeń w analizowanym okresie wyniosła ok. 70%, co wygenerowało stratę dla budżetu gminy 23 117,00 zł,
– najważniejszym czynnikiem ograniczającym udatność nasadzeń młodych drzew jest brak dostępu do wody – gmina nie zleca podlewania drzew podczas sadzenia, ani w okresie kolejnych latach,
– niewłaściwa technika sadzenia ma negatywny wpływ na przyjmowanie się i prawidłowy rozwój młodych drzew,
– brak właściwej pielęgnacji drzew w pierwszych 3 latach po posadzeniu znacząco zmniejsza szansę przyjęcia się, przystosowania do lokalnych warunków i prawidłowego rozwoju drzew w kolejnych latach.

Wyniki monitoringu zostały wysłane do Urzędu Miasta Ciechocinek oraz spółki miejskiej Ekociech, przez którą usługa nasadzeń była realizowana. Podmioty te nie wniosły uwag.

Przeczytaj Raport o udatności nasadzeń młodych drzew w pasach drogowych w Ciechocinku w latach 2021-2023

W 2024 roku przekazaliśmy wsparcie w wysokości 5 000 zł.

Inicjatywa Ocena zieleni podczas prac inwestycyjnych (2023)

W trosce o zieleń miejską, konieczność jej ochrony jako mienia gminy i gwarancji komfortowego życia w miastach w czasach kryzysu klimatycznego, Fundacja opracowała Raport o stanie ochrony zieleni podczas przebudowy linii tramwajowej na Osiedle Jar w Toruniu, w ciągu ul. Szosa Chełmińska, na odcinku między Placem NOT, a skrzyżowaniem z ul. Bema. 

W ramach działania zawnioskowała w trybie dostępu do informacji publicznej o dokumenty związane z planowaniem i prowadzeniem ww. inwestycji, dokumenty opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronach internetowych jednostek miejskich, przeprowadziła wizje lokalne i porównała zapisy dotyczące ochrony środowiska zawarte w dokumentacji z rzeczywistością.

Raport zawiera szereg aktów prawnych, dotyczących obowiązku ciążącego na organach samorządowych w zakresie ochrony środowiska – od Konstytucji RP, poprzez ustawy, rozporządzenia, aż do uchwały prawa lokalnego. Podczas jego opracowania Fundacja Zielone Kujawy przeanalizowała m.in. zapisy zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, decyzji RDOŚ określającej warunki minimalizujące negatywny wpływ budowy na środowisko, wytyczne zamawiającego oraz projekt budowlany i wykonawczy. Przyjrzała się także comiesięcznym raportom z nadzoru przyrodniczego. Na tej podstawie wysunęła wnioski ze sposobu przeprowadzenia inwestycji w odniesieniu do ochrony przyrody i przygotowała rekomendacje, które mogą być przydatne w kolejnych procesach inwestycyjnych.

Wnioski można podsumować jednym zdaniem: obowiązek odpowiedniego zabezpieczenia gleby i drzew na terenie budowy w trakcie procesu inwestycyjnego na badanym odcinku został zlekceważony.

Raport wysłano do Prezydenta Miasta Torunia, wnioski przedstawiono także lokalnym mediom.

Raport jest do pobrania tu. 

W 2023 roku przekazaliśmy wsparcie w wysokości 5 000 zł.