Fundusz Obywatelski wsparł organizację zjazdu obywatelskich ruchów leśnych pod tytułem Lasy Otwarcie. W styczniu 2024 roku ruchy leśne wraz z organizacjami przyrodniczymi i społecznymi świętowały sukces Manifestu Leśnego i przyjęcie przez nowy rząd zobowiązań w zakresie reformy polityki leśnej. W zjeździe wzięło udział ponad 90 osób reprezentujących ponad 70 grup z wielu miejsc w Polsce. Zorganizowano 20 sesji, warsztatów i wykładów podczas których uczestnicy i zaproszone osoby eksperckie dzieliły się wiedzą. Pod koniec zjazdu zawiązało się Porozumienie Leśne – nieformalna koalicja grup i ruchów leśnych stawiająca sobie za cel rzecznictwo dla realizacji postulatów Manifestu Leśnego oraz reformę polityki leśnej.

W 2023 roku przekazaliśmy wsparcie w wysokości 19 000 zł.

Marta zaangażowała się w sprawy lasów, gdy odkryła, że las przylegający do miejscowości, w której mieszka ma zostać wycięty. O ochronie lasów nie wiedziała nic, chcąc go chronić musiała wszystkiego się nauczyć. Stworzyła Mapę rębni #ZanimWytnąTwójLas, która po raz pierwszy dała społeczeństwu dostęp do zrozumiałej informacji o planach gospodarczych wobec lasów publicznych, wywołała dyskusję o skali pozyskania drewna w Polsce i braku społecznej kontroli nad gospodarką leśną. Do Marty zgłosiły się setki osób, które chcą działać na rzecz ochrony lasów w swoich lokalnych społecznościach. Marta swoją wiedzą i narzędziami wsparła ich ponad 1000. By pomóc sieciować lokalnych działaczy stworzyła mapę inicjatyw leśnych – w ciągu 1,5 roku na mapie znalazło się prawie 300 inicjatyw. Inicjatywa Lasy i Obywatele/ki, którą założyła wspiera rosnący społeczny ruch na rzecz lasów. Dzięki wsparciu Funduszu Marta tworzy narzędzia oraz materiały edukacyjne, które pomagają lokalnym ruchom działać skutecznie, jednocząc społeczność wokół lasu.

Celem inicjatywy „Budowanie umiejętności lokalnych inicjatyw leśnych” było budowanie podstawowych umiejętności merytorycznych dla jak największej liczby oddolnych grup obywatelskich działających na rzecz lasu. Założonym celem długofalowym był wzrost lokalnej partycypacji oraz poprawa mechanizmów i procesów partycypacji w decyzjach o gospodarce leśnej. Głównym założeniem projektu było czerpanie z doświadczeń i wiedzy wypracowanych w oddolnym działaniu przez społeczność Lasów i Obywatelek.

Na projekt składały się następujące działania:
• Produkcja filmów i materiałów instruktażowych (Jak egzekwować ochronę gatunkową roślin, zwierząt i grzybów?, Jak powołać rezerwat przyrody?, Jak uzyskać dostęp do informacji o lesie?, Jak wziąć udział w konsultacjach społecznych Planu Urządzenia Lasu (PUL)?, Jak rozmawiać z leśnikami_czkami?, Jak chronić drzewa dziuplaste? i Jak zorganizować wydarzenie leśne? oraz Przegląd metod ochrony lasu, Jak zawnioskować o stworzenie “lasów społecznych”?, Jak pracować z mediami w lokalnych sprawach leśnych?)
• Wsparcie mentoringowe inicjatyw leśnych przez leśników i przyrodników

Przygotowano trzy ekspertyzy przyrodnicze (dwie ekspertyzy mykologiczne dla inicjatywy Kleszczowskie Wąwozy oraz ekspertyzę botaniczną trzech kilometrów szlaku
wzdłuż Doliny Jeziorki dla inicjatywy Alarm dla Klimatu Piaseczno), które pomogły zgromadzić argumenty do kontunuowania prób objęcia formalną ochroną przyrody ważnych dla społeczności obszarów. Przeprowadzono także trzy spotkania mentoringowe z formującymi się grupami w Bydgoszczy, Biłgoraju oraz Łodzi z leśnikami/przyrodnikami. Spotkania, dwa z nich w formie spaceru aktywistyczno-przyrodniczego miały na celu przekazanie informacji na temat gospodarki leśnej oraz odpowiedzenie na pytania dotyczące możliwości konkretnych działań dla ochrony lasu.
• Wsparcie inicjatyw leśnych przez prawników

W ramach inicjatywy przygotowano analizy prawne dotyczące zgodności z prawem gospodarki leśnej w lasach ochronnych w nadleśnictwie Bircza, konsultacji społecznych PUL, w tym konkretnych konsultacji w nadleśnictwie Brynek oraz analizę uchwały rady miasta Tarnobrzeg dotyczącej powołania zespołu przyrodniczo-krajobrazowego (W Tarnobrzegu rada miasta powołała zespół, ale uchwałę do WSA zaskarżyły jako niezgodną z prawem i Lasy Państwowe i wojewoda. Pomoc prawna potrzebna była po to, by zrozumieć jakie argumenty może wysuwać strona społeczna w piśmie do WSA).

Liczba oddolnych grup leśnych wzrosła podczas trwania projektu z 260 do 339. Liczba osób, które korzystają z grup sieciujących LiO, materiałów i doświadczeń wzrosła w tym czasie z 600 do powyżej 1200.

Większość z wygenerowanej w ramach projektu wiedzy służy tej rosnącej społeczności i przyczynia się do wzrostu skuteczności jej działań. Szczególnie
istotne wydają się materiały dotyczące konsultacji społecznych PUL. Według naszych badań jeszcze 3 lata temu w większości konsultacji społecznych PUL w
Polsce (odbywających się co 10 lat w każdym z 429 nadleśnictw) nie brali aktywnego udziału żadni przedstawiciele strony społecznej (ani obywatele, ani
samorząd). Obecnie, w wielu nadleśnictwach w wyniku mobilizacji społecznej udział w konsultacjach bierze kilkadziesiąt bądź kilkaset osób, a zgłoszone wnioski, wraz z mobilizacją i zainteresowaniem społecznym zmuszają Lasy Państwowe to rewizji planów, a czasem nawet do nawiązania lokalnego dialogu o lasach.

W 2021 roku przekazaliśmy wsparcie 32 000 zł.