Nagroda Obywatelska im. Henryka Wujca to wspólna inicjatywa organizacji działających na rzecz praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego. W ten symboliczny sposób chcemy podziękować osobom i instytucjom, które nie boją się stanąć w obronie ważnych wartości i wykazując się cywilną odwagą, w szczególny sposób wspierają pomagających. Nagroda Obywatelska przyznawana jest tym, którzy w wyjątkowy sposób wspierają osoby i organizacje działające na rzecz praw człowieka. To nagroda dla osób i instytucji, które wykazały się odwagą, empatią i zaangażowaniem we wsparcie aktywistów i aktywistek broniących praw człowieka w Polsce. Patronem nagrody jest opozycjonista i działacz społeczny, Henryk Wujec, a jej organizatorem Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców. W skład Kapituły wchodzą również przedstawiciele Amnesty International, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych oraz inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

Radosław Baszuk laureatem Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca w 2024 roku

 

Mecenas Radosław Baszuk został laureatem Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca, przyznanej po raz trzeci przez organizacje walczące o prawa człowieka i działające na rzecz społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, jako wyraz ich wdzięczności za szczególne wsparcie.   Radosław Baszuk jest wspólnikiem w Kancelarii Baszuk Czernicka Baszuk Adwokacka Spółka Partnerska. W 2024 roku został laureatem nagrody Prawnik Pro Bono. Specjalizuje się w prawie karnym. Prowadzi blog „Radek Baszuk. Tak to widzę”. Jest byłym sędzią dyscyplinarnym Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie i Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury.

„Radosław Baszuk prowadzi i w pięknym stylu wygrywa sprawy tych działaczek i działaczy społeczeństwa obywatelskiego, którzy są za swoje czyny represjonowani przez władzę. Od ObyPomocy Obywateli RP, przez tęczową Maryjkę, która nie obraża, po niosących pomoc humanitarną na pograniczu polsko-białoruskim. Niebawem rozpocznie się proces Piątki takich pomagających. Obrońcy praw człowieka potrzebują takich obrońców, jak mecenas Baszuk, którzy o nich nie zapominają, niezależnie od tego, kto w danym momencie sprawuje władzę. I za to jesteśmy szczerze i głęboko wdzięczni” – uzasadnia Prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka Maciej Nowicki.

Anna Błaszczak-Banasiak, dyrektorka Amnesty International w Polsce mówiła: „Niezależnie od tego, kto rządzi Polską, obrońcy praw człowieka potrzebują wsparcia. Czasami jest to po prostu pocieszenie, czasami wsparcie finansowe, czasami mądra rada. A czasami bezkompromisowa i skuteczna obrona przed sądem. Tegoroczny laureat był z nami praktycznie wszędzie. Po ulicznych protestach skutecznie udowadniał w sądzie, że prawo do oporu jest fundamentalnym prawem człowieka. Doszedł do sądu najwyższego ukazując, że tęcza nie obraża a dziś broni tych, którzy na granicy polsko-białoruskiej bronią granic praw człowieka. Gdyby nie ten facet pewnie wielu z nas występowałoby dziś w mediach z nazwiskiem skróconym do jednej litery.”

 

Ewa Kulik-Bielińska, dyrektorka Fundacji Batorego, została laureatką Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca w 2023 roku. Wyróżnienie dla „pomagających pomagającym” zostało wręczone przez organizacje społeczne 9 grudnia 2023 r. podczas uroczystości zamknięcia 23. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego WATCH DOCS. Prawa człowieka w filmie.

– Nagrodę im. Henryka Wujca traktuję  jako wyraz uznania  nie tyle dla mnie co dla całego zespołu Fundacji Batorego, z którą jestem związana od ponad dwóch dekad. To dzięki pracy w Fundacji, dzięki ludziom, którzy ją tworzyli i tworzą, sposobowi, w jaki pojmują i realizują swoją misję,  miałam szczęście i możliwość pomagać tym, którzy niosą pomoc innym. Przyznanie mi tej nagrody  odbieram jak docenienie roli tych osób i instytucji, dla których jest oczywistym, że obrończynie i obrońcy praw człowieka, aby móc nieść pomoc ludziom pozbawianym praw i godności, również potrzebują pomocy. Zarówno tej wymiernej, w postaci środków materialnych , jak i pomocy emocjonalnej, psychologicznej, politycznej i moralnej. Potrzebują naszej solidarności, troski, życzliwości i wsparcia – powiedziała Ewa Kulik-Bielińska, laureatka Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca, odbierając wyróżnienie. – Starać się być jak niosący pomoc robotnikom Ursusa Henryk Wujec, stać po stronie słabych i krzywdzonych, pamiętać ale się nie mścić, szukać tego co  wspólne, co łączy a nie dzieli, nie wykluczać, rozmawiać, starać się zrozumieć – to wyzwanie i zobowiązanie, które towarzyszą mi dziś, gdy odbieram tę nagrodę – dodała Ewa Kulik-Bielińska.

–Ewa Kulik-Bielińska jest rzeczniczką i obrończynią organizacji społecznych w Polsce i Europie, działa na rzecz dobrego prawa dla działalności społecznej i obywatelskiej, wspiera organizacje tworząc programy finansujące ich działania, a także angażuje się w inicjatywy i kampanie na rzecz demokracji, wolnych mediów i dobra wspólnego – mówiła wygłaszająca laudację na cześć laureatki Karolina Dreszer-Smalec, prezeska OFOP.

Helena Łuczywo, druga z laudatorek, która współpracowała z Ewą Kulik w czasach podziemnej „Solidarności”: Ewa miała 24 lata, kiedy tuż po wprowadzeniu stanu wojennego stała się filarem solidarnościowego podziemia. W jej ręku było ukrywanie przywódców warszawskiej Solidarności, ich bezpieczeństwo i łączność ze światem. Współtworzyła TKK, czyli krajowe kierownictwo podziemia.

– Prawa człowieka w Polsce wciąż są łamane. Ewa Kulik-Bielińska jak nikt inny zna środowisko, radości i bolączki ruchów i organizacji obywatelskich. Od lat dba, aby aktywistki i aktywiści nie byli osamotnieni i mogli walczyć o nasze prawa – powiedziała Julia Brykczyńska, dyrektorka Funduszu Obywatelskiego im. Henryka Wujca.

– Ewa Kulik-Bielińska wspiera współpracę organizacji społecznych w konkretnych ważnych sprawach i broni swobody ich działania w czasach kryzysu praworządności. Zawsze kieruje się interesem publicznym, a nie partykularnymi sympatiami. Jest żywym symbolem polskiego społeczeństwa obywatelskiego, które ma w niej mądrą opiekunkę – mówił Maciej Nowicki, Prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

– Istotny jest również tegoroczny kontekst. Wybory parlamentarne były najważniejszym wydarzeniem 2023 roku, a Ewa Kulik-Bielińska była wówczas z obrońcami i obrończyniami praw kobiet. Swoim zaangażowaniem w inicjatywach mobilizacyjnych i profrekwencyjnych wsparła zwycięstwo społeczeństwa obywatelskiego – podkreśliła Anna Błaszczak-Banasiak, dyrektorka Amnesty International Polska.

Nagroda Obywatelska im. Henryka Wujca jest przyznawana cyklicznie w okolicach Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka, wypadającego 10 grudnia. Przyznają ją wspólnie organizacje praw człowieka i działające na rzecz społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Kapitułę Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca tworzą przedstawicielki i przedstawiciele: Funduszu Obywatelskiego im. Henryka Wujca – organizatora Nagrody, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka – organizatora Festiwalu WATCH DOCS, Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, w ramach której działa inicjatywa “Nasz Rzecznik” oraz Amnesty International Polska.

Ewa Kulik-Bielińska jest dyrektorką Fundacji Batorego, działaczką opozycji demokratycznej w PRL, tłumaczką literatury pięknej, od lat zaangażowaną w działania na rzecz poprawy warunków funkcjonowania organizacji pozarządowych, rozwoju filantropii i aktywności obywatelskiej w kraju i zagranicą. Była przewodnicząca Europejskiego Centrum Fundacji (EFC) w Brukseli, zrzeszającego ponad dwieście największych fundacji europejskich.

Gala zakończyła 2-dniowy Zlot obrończyń i obrońców praw człowieka i praworządności’23, który stworzył okazję do spotkania organizacji społecznych oraz aktywistów i aktywistek z całej Polski. W programie znalazły się warsztaty, szkolenia, pokazy filmów i dyskusje, udział w Maratonie Pisanie Listów organizowanym przez Amnesty International i spotkania wokół aktualnych spraw, takich jak m.in. sprawa Andrzeja Poczobuta, zjazd inicjatywy „Nasz Rzecznik”, spotkanie Komitetów Monitorujących OFOP a także wspólne świętowanie Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka.

 

W 2022 roku pierwszą Nagrodę Obywatelską odebrała dr Hanna Machińska.

Nagroda została wręczona po raz pierwszy 10 grudnia 2022 roku – w Międzynarodowym Dniu Praw Człowieka, podczas finału 22. edycji Festiwalu Filmowego WATCH DOCS. Dr Hanna Machińska, zastępczyni RPO, została laureatką Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca za wyjątkowe wsparcie dla osób działających na rzecz praw człowieka.

– Dziś, kiedy prawa obywateli są coraz częściej łamane, kiedy łamanie praw człowieka próbuje się sankcjonować ustawowo, propagowanie działalności w ich obronie jest szczególnie ważne – napisała w odczytanym podczas uroczystości liście Ludwika Wujec.

– Rzeczniczka Praw Obywatelskich, która nie tylko stoi na straży praw osób znajdujących się w najtrudniejszych sytuacjach, ale też jak nikt inny pomaga tym, którzy starają się im pomagać. Służyła działaczkom i działaczom radą w najtrudniejszych, najbardziej kryzysowych sytuacjach. Wypowiadała się publicznie jednoznacznie stając po stronie prawa, po stronie praw człowieka i po stronie elementarnej ludzkiej przyzwoitości. (…) Zawsze była dla nas, zawsze była z nami. Dzięki niej nie byliśmy sami – mówił Maciej Nowicki z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

 

– Traktuję tę nagrodę jako uhonorowanie naszego zbiorowego wysiłku, pracowników biura RPO, ale też aktywistów, którzy często ponoszą konsekwencje swoich działań. Chcemy żyć w kraju, gdzie fundamentem są demokracja, rządy prawa i przestrzeganie praw człowieka – powiedziała dr Hanna Machińska odbierając nagrodę. – Prawa człowieka są w Waszych rękach – aktywistów i aktywistek – dodała.

fot. Jan Brykczyński